Prowadzenie własnej działalności gospodarczej jest dla wielu głównym źródłem utrzymania. Niemniej jednak sytuacja taka nie trwa wiecznie. W wyniku zdarzeń losowych czy osłabienia kondycji zdrowotnej, firma może stanąć pod znakiem zapytania. Pojawia się wówczas kwestia dziedziczenia. Czy jest to możliwe? Jeśli tak, to na jakich zasadach się odbywa?
Jednoosobowa działalność gospodarcza
Przekazanie dorobku swojego życia najbliższym nie może być całkowicie możliwe w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej. Taki typ firmy jest własnością jednej osoby, która odpowiedzialna jest za wszelkie firmowe zobowiązania. Działalność sama w sobie nie może być dziedziczona, co nie oznacza jednak, że nie można jej kontynuować.
Dziedziczeniu podlega majątek przedsiębiorstwa, co znaczy, że w dalszym ciągu mogą być użytkowane: budynek, meble biurowe, komputer, maszyny, wyprodukowane przedmioty, samochód, licencje czy prawa autorskie. Spadkobierca musi de facto otworzyć nową firmę, czyli dokonać wpisu do CEIDG i prowadzić ją pod swoim nazwiskiem.
Dziedziczenie ustawowe firmy
Przekazanie przedsiębiorstwa członkom rodziny bez sporządzonego testamentu może być nieco problematyczne. Istnieje ryzyko, że firma nie trafi w ręce odpowiedniej osoby, a członkowie rodziny będą próbowali przywłaszczyć sobie prawa do zarządzania firmą na drodze sądowej.
Chcąc przekazać firmę np. wnukom, warto wiedzieć, że w pierwszej kolejności spadkobiercami ustawowymi są dzieci oraz małżonek dotychczasowego właściciela. Jeśli dzieci nie dożyły do chwili otrzymania spadku, wówczas w posiadanie firmy wchodzą ich dzieci w równych częściach. Oznacza to współdzielenie majątku z pozostałymi spadkobiercami. Zatem w sytuacji, gdy wnuk będzie chciał samodzielnie zarządzać firmą, będzie musiał dokonać sądowego podziału spadku, co wcale nie jest łatwym zadaniem i niejednokrotnie komplikuje rodzinne więzi. Dlatego też najkorzystniejszym rozwiązaniem jest sporządzenie testamentu.
Dziedziczenie firmy na mocy testamentu
Sporządzenie testamentu jest gwarancją tego, że składniki majątkowe firmy po śmierci właściciela zostaną przejęte przez konkretną osobę. Testament jest dokumentem o skuteczności prawnej i wyraża ostatnią wolę zmarłego. Musi więc zostać wykonany.
Najbezpieczniej jest sporządzić testament w obecności notariusza. Daje to gwarancję jego wpisu do notarialnego rejestru testamentów. Dzięki temu testament nie zostanie zagubiony ani zniszczony. Treść testamentu może wskazywać na rozporządzenie całym majątkiem, jak również udziałami firmy w dowolny sposób. Można zapisać wszystko na jedną, wybraną osobę, lub podzielić pomiędzy kilkoro członków rodziny w równych lub wyznaczonych przez siebie częściach. Osoba wskazana w testamencie dziedziczy firmę, natomiast reszta majątku dziedziczona jest na pozostałych spadkobierców, zgodnie z zasadami obowiązującego prawa.
Przepisy prawne związane z dziedziczeniem firmy mogą wydawać się zawiłe i niezrozumiałe. Warto przed sporządzeniem testamentu zasięgnąć informacji u doświadczonego adwokata.
Partnerem materiału jest Kancelaria Actio – adwokat kraków.
